dr Jon Lelea

 dr Jon Lelea je rođen 1951. godine u Torku (Begejci), opština Žitište, R. Srbija. Učiteljsku školu, paralelno sa muzičkom, završio je školske 1970/71. godine u Vršcu.
Diplomirao je, 1976. godine, na Muzičkom konzervatorijumu "Ciprian Porumbescu" u Bukureštu, Rumunija, odsek za muzičku pedagogiju, kompoziciju i muzikologiju. Na istom konzervatorijumu magistrira 1978. godine iz oblasti etnomuzikologije . Godine 1982., upisuje se kao doktorant na Konzervatorijumu u Cluj-Napoka u Rumuniju, a doktorsku disertaciju, odbranio je 1984., čime je stekao naučno zvanje Doktora muzikologije, i u 33.-oj godini života postaje najmlađi doktor iz ove oblasti na tlu tadašnje Jugoslavije.
Pedagošku delatnost otpočinje 1980. godine u osnovnoj školi "Olga Petrov-Radišić" (Vršac) kao profesor muzičke kulture. Istovremeno, radi i kao stručni muzički saradnik u Kulturno prosvetnoj zajednici opštine Vršac. Od 1984. godine zasniva radni odnos na Pedagoškoj akademiji u Vršcu i to kao:  profesor teorijske i instrumentalne nastave na srednjem stupnju (1984 – 1988.) i kao profesor Muzičkog vaspitanja sa metodikom na višem stupnju (1989 – 1994). Sa ukidanjem Pedagoške akademije i osnivanjem Više škole za obrazovanje vaspitača (1994) odnosno Visoke Škole Strukovnih studija (2007)  zasniva radni odnos u zvanju profesora Metodike muzičkog vaspitanja.
Uporedo sa pedagoškom delatnošću na Višoj školi za obrazovanje vaspitača,  dr Jon Lelea, od 1996. godine,  zasniva radni odnos na Učiteljskom fakultetu u Beogradu, za rad u nastavnom odeljenju u Vršcu i to: u zvanju samostalnog stručnog saradnika (izbori: 1996, 2000, 2004), a od 2008. godine u zvanju nastavnika umetnosti za uže umetničku oblast Muzika  za obavezan predmet Vokalno-instrumentalna nastava i izborni predmet (Hor i orkestar). Na istom Fakultetu stiče zvanje docenta (2000), vanrednog profesora (2005) a potom i redovnog profesora (2010) za uže naučnu oblast Metodika nastave muzičke kulture.
Kao predavač na srpskom i rumunskom jeziku u okviru disciplina vezanih za muzičke predmete inicijator je sadržaja koji doprinose negovanju nacionalnog identiteta, ali i multikulturalne tolerancije. Na Učiteljskom fakultet je osmislio i realizovao nastavu za dva izborna predmeta koja su izazvala interesovanje studenata: Kategorije srpskog i rumunskog muzičkog folklora i Slušanje muzike u razrednoj nastavi.
Više od 25 godina deluje kao dirigent omladinskih ženskih horova (Pedagoške akademije, Više škole za obrazovanje vaspitača, Učiteljskog fakulteta) i mešovitih horova u Vršcu, Mesiću, Vojvodincima, Kuštilju.
Aktivno učestvuje u stručnom usavršavanju prosvetnih radnika koji rade u školama sa nastavom na srpskom i rumunskom jeziku. Kao istraživač bio je uključen u više naučnoistraživačkih i stručnih projekata. Izdvajamo:
 
  •  Međunarodni projekat: FOR EARLY IDENTIFICATIO OF GIFTED PUPILS, u organizaciji „HUERTA DEL REY” iz Španije (1998 – 2000).
  • Daroviti i šta sa njima – praktikum, u koatorstvu sa: Gojkov,G., Božin, A., Dejić, M., Josifović, D.,   Magda, I., Negru, A., Paser, V., Sturza, M., N., Stojanović, A.,  poglavlje: Učenje putem otkrivanja, str. 173-188, Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac, 2002.
  • Daroviti i šta sa njima – praktikum (II prošireno izdanje), u koautorstvu sa: Gojkov,G., Božin,A., Dejić, M., Josifović,D., Sturza, M., N., Magda, I., Negru, A., Paser, V., Stojanović, A., poglavlje: Daroviti i šta sa njima u okviru muzičkog vaspitanja, Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac, 2004.
  • „Darovito dete i roditelji, nastavnici i drugi odrasli”, Učiteljski fakultet, Beograd, Odsek za pedagogiju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu i Univerzitet „Tibiscus”, Temišvar, Rumunija, 2005.
  • Projekat prekogranične saradnje između Srbije i Rumunije: Gifted Children and Relevant Adults in the Region of South Banat and Timish, Darovita deca i relevantni odrasli u regionu Južni Banat i Timiš, pod pokroviteljstvom EAR (Evropska agencija za rekonstrukciju i Ministarstvo finansija), Vršac, 2006-2007.
  • Projekat „Pretvaranje potencijala u postignuće“ , Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“ Vršac,  2012 – 2013.
  • Projekat „Uloga pedagoške prakse u profesionalizaciji poziva vaspitača“, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“ Vršac,  2012-2013.
  • Projekat „Podizanje kvaliteta strategija poučavanja i učenja darovitih studenata“, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“ Vršac,  2013. Projekat podržava i finansira Pokrajinski sekretarijat za nauku i tehnološki razvoj.
  • Projekat „Kompetencije učitelja za identifikaciju i rad sa darovitim učenicima“, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“ Vršac , 2013-2014. Projekat je odobren i finansiran od Pokrajinskog sekretarijata za obrazovanje, upravu i nacionalne zajednice
Autor  je projekta Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva: Didaktičke strategije za korišćenje inovacija u nastavi muzičke kulture. U okviru ovog originalnog projekta štampani su udžbenici: Muzička kultura za 1., 2.,  3. i 4.  razred i to:
  • Lelea, J., (2005): Muzička kultura za I razred osnovne škole na rumunskom jeziku,  Zavod  za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd.
  • Lelea, J., (2006): Muzička kultura za II razred osnovne škole na rumunskom jeziku, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd.
  • Lelea, J.,(2008): Muzička kultura za III razred osnovne škole na rumunskom jeziku, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd.
  • Lelea, J.,(2010): Muzička kultura za IV razred osnovne škole na rumunskom jeziku, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd.   
Društvena priznanja: dr Jon Lelea je, u toku svog dugogodišnjeg rada, obavljao  mnoge funkcije. Bio je: predsednik umetničke komisije i žirija Festivala rumunske muzike i folklora (1983-1994), predsednik Festivala rumunske muzike i folklora dece iz Srbije (1992-1995), potpredsednik i osnivač Rumunskog društva (Fondacija) za etnografiju i folklor iz Vojvodine (1996-2000).
Međunarodna priznanja:
 
  • Dr Jon Lelea, kao jedini muzičar rumunske nacionalnosti iz Srbije, nalazi se i u Rečniku rumunskih etnologa  od 18. do 20. veka  (Dicţionarul etnologilor români), rad Jordana Datku objavljen od strane Ministarstva obrazovanja i istraživanja Rumunije,  (Lelea I. pag. 534), Editura SAECULUM, 2006.
  • Godine 2008. Senat državnog univerziteta „Aurel Vlajku“ u Aradu, Rumunija, dodelio mu je diplomu za izuzetni doprinos (Diploma de excelenţă) u promovisanju i afirmisanju obrazovanja i kulture Rumuna u Srbije.
  • U  "Rečnik 123 kompozitora, dirigenata, muzikologa, znamenite ličnosti muzičke kulture istorijskog Banata " DICŢIONAR 123 compozitori, dirijori, muzicologi personalităţi ale culturii muzicale din Bantul istoric" –– gde su navedeni poznati muzičari Banata različite nacionalnosti (Rumuni, Srbi, Nemci, Mađari, Česi itd. koji su rođeni na tlu istorijskog Banata u periodu od 17. do  20. veka nalazi se i dr Jon Lelea (Lelea, I., str. 69-71).  Publikaciju Joana Tomija  podržali su i finansirali: Filharmonija "Banatul" iz Temišvara, Vlada Rumunije i Evropska Unija u okviru projekta dobrosusedskih odnosa Srbije i Rumunije, Temišvar, 2009.
  • Senat državnog univerziteta "Aurel Vlajku“ u Aradu, Rumunija,  univ. god. 2009/2010, dodelio mu je medalju Univerziteta za međunarodnu naučnu saradnju.
 
Dr Jon Lelea je do sada objavio je tri monografije, veći broj studija u raznim publikacijama u  zemlji i inostranstvu, učestvovao na više domaćih i međunarodnih naučnih skupova, seminara i okruglih stolova. Radove koje je objavio u referentnim časopisima, zbornicima odnosno saopštavao na domaćim i međunarodnim skupovima posvećuje pitanjima koji su značajni za metodičku teoriju i praksu u muzičkoj nastavi. U tom smislu posebnu pažnju posvećuje identifikaciji i  radu sa darovitom decom, inovacijama u muzičkoj nastavi, diferenciranoj i individualizovanoj muzičkoj nastavi sa tri nivoa zahteva za isti uzrast učenika u razrednoj nastavi.
 
UČEŠĆA NA STRUČNIM SKUPOVIMA I OBJAVLJENI RADOVI:
 
  • II Međunarodni simpozijum Folklor-muzika-delo, FMU, Beograd, 1994, „Categories recognized in the collective muzical-folclore heritage of the romanians in Voivodina“;
  • Lelea, J. (1994) Metodologija prikupljanja i sistematizacije muzičkog folklora u mestu Begejci (Torak),
  • S.L.R., – serija folklor -strana 27-34., Novi Sad;
  • Lelea, J. (1995):"Pojmovno određivanje muzikalnosti na ranom uzrastu kao uslov identifikacije darovitosti", Viša škola za obrazovanje vaspitača, I Međunarodni okrugli sto posvećen darovitosti, Zbornik br. 1., Vršac, str. 148- 153.;
  • Lelea, I. (1995):  Mic dicţionar  de categorii folclorice musicale la românii din Voivodina –   Mali rečnik muzičkih folklornih kategorija kod Rumuna u Vojvodini, Almanahul  “Libertatea”, Pančevo, pag. 126-133. ;
  • Lelea, J..(1995): Categorii funcţional – tematice şi structurale ale folclorului iugoslav şi românesc  (Funkcionalno-tematske i strukturalne kategorije jugoslovenskog i rumunskog folklora), Društvo za rumunski jezik, R. Srbija, Novi Sad,  str. 138;
  • Lelea, I. (1996): Perfecţionarea educatorilor în şcoala modernă cu accentul pe cultura muzicală (Usavršavanje vaspitača – učitelja u savremenoj školi sa akcentom na muzičku kulturu), Education In Change,  International Symposium the 4 edition, Theme: Getting To An Optimum in the Teachers’ Trening-The Condition Of The Reform In Education, Arad, str. 303-310. 
  • I Međunarodni kongres Nauka na kraju XX-og veka, „Umetnička muzika u Srbiji u drugoj polovini XX-og veka“, Bukurešt, 1996.;
  • Lelea, I (1997):Vichentie Petrovici-Bocăluţ, Masa rotundă »Violoniştii bănăţăni«, Tradiţia III Novi Sad – Okrugli sto "Banatski violinisti", „Vikentije Petrović -Bokaluc- Banatski Paganini",  Tradicija, Novi Sad 1997. ;
  • Lelea, I. (1998): Investigaţii în folclorul muzical al românilor din Banatul iugoslav, comunicare în plen la cel de-al II-lea Simpozium internaţional „Banatul iugoslav trecut istoric şi cultural”, pag. 17-20- Saopštenje na Plenarnoj sednici, – Istraživanje muzičkog folklora Rumuna u Jugoslovenskom Banatu,  – Radovi Međunarodnog Simpozijuma „Jugoslovenski Banat istorijska i kulturna prošlost, Radovi Simpozijuma, str. 17-20;
  • Lelea, J., (2000): Un festival – Un jubileu (Jedan Festival – Jedan jubilej), povodom 130 godina od osnivanja hora iz Kuštilja, Libertatea, Pančevo, str. 8-9;
  • Lelea, I. (2002, 2003): Reflexii cu referire la activitatea corurilor româneşti din Banatul iugoslav, Vârşeţ; „Cuvântul românesc” periodic al românilor din Serbia nr. 43, 44, 45, 46, 47;
  • Lelea, J., (2002 I izd., 2003 II izd.): Pristupi identifikaciji muzičke darovitosti. Učenje putem otkrivanja u razrednoj nastavi, koautorstvo u praktikumu za učitelje i studente "Daroviti i šta sa njima",  Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac,  str. 173-188;   
  • Lelea, J.(2003): Podsticanje muzičke darovitosti kod studenata iz ugla Bolonjske deklaracije, (dvojezični rad), saopštenje sa međunarodnog skupa, tematski zbornik br. 8, Vršac, Viša škola za obrazovanje vaspitača i Univerzitet "Banatul", Temišvar, str. 497-505;
  • Lelea, J (2005).: Saznanja i mišljenje o muzičkoj darovitosti iz ugla odraslih koji rade sa decom (mladima) izvan škole –  Cunoaşterea supradotării muzicale din punctul de vedere al adulţilor…. (dvojezično). Zbornik radova sa 11. međunarodnog naučnog skupa Daroviti i odrasli, str. 473-188 Vršac, Viša škola za obrazovanje vaspitača; Universitet „Tibiskus“;Temišvar;
  • Lelea, J. (2005):  Potrebe za jačim muzičkim obrazovanjem vaspitača,  I Simpozijum "Vaspitači za XXI vek", Soko Banja;
  • Lelea, J. (2006): Kulturno-umetničke aktivnosti učenika i studenata odeljenja na rumunskom nastavnom jeziku. Znamenite ličnosti rumunske kulture-bivši učenici odeljenja na rumunskom nastavnom jeziku Učiteljske škole u Vršcu. Rezime na 6 jezika: srpskom, rumunskom, engleskom, francuskom, nemačkom, ruskom, koautorstvo  u monografiji 70. Godina obrazovanja vaspitača i učitelja na rumunskom jeziku u Vršcu, Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac, str. 65-81, 211-242,  278-286;         
  • Lelea, I.(2006): Festivalul de muzică şi jocuri româneşti, Ediţia a 54-a: impresii şi recomandări – 45. Festival muzike i rumunskih igara – impresije i preporuke, Almanah "Libertatea", Pančevo, str. 63-73.
  • Lelea, J., :Inovacije u  alternativnim udžbenicima Muzička kultura za I i II razred na  rumunskom  jeziku kao modus akceleracije darovitosti i kreativnosti, I Naučni skup „Didaktičko-metodički aspekti promena u osnovnoškolskom obrazovanju“, Učiteljski fakultet u Beogradu, u časopisu "Inovacije u nastavi", XIX, 2007/3, str. 142-147.
  • Lelea, J., /2007): Inovacije u nastavi kroz sadržaje alternativnih udžbenika Muzička kultura za 1-4. razred osnovne škole na rumunskom jeziku kao i „Priručnika za učitelje“ , sa Naučnog skupa „Udžbenik i savremena nastava“, 1. izdanje, u Zborniku radova povodom 50 godina Zavoda za udžbenike, 1. izdanje, Zavod za udžbenike – Beograd, str. 231- 242 .
  • Lelea, J., (2007): „From necessity to innovation“ in the general education system from Serbia through the manuals „Musical culture“ for primary classes I-IV drawn up in Romanian and of the „Guide of the elementary teacher“ , Studii de ştiinţă şi cultură Nr. 4 (11), „Vasile Goldiş“ University Press, Arad, România, , p.55-58 .
  • Lelea, J.,(2007): Praktični aspekti savremenih shvatanja muzičke darovitosti u udžbenicima muzičke kulture, na XIII–om Okruglom stolu „Praktični aspekti savremenih shvatanja darovitosti, Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac, p.318-327;
  • Lelea, J. i drugi, (2007): Teorijski i praktični okvir za identifikaciju i podsticaj muzički darovitih na predškolskom i nižeškolskom uzrastu, Regionalni projekat, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača i Univerzitet „Tibiscus“ iz Temišvara,  Poglavlje u: Grupa autora, "Darovita deca i relevantni odrasli u regionu Južnog Banata i Timiša", Vršac, str. 85-116;
  • Lelea, J.(2008): Uloga i podrška roditelja u identifikaciji i razvoju muzički darovite dece.  Okrugli sto "Porodica kao faktor podsticaja darovitosti", Zbornik br.14, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“, Vršac, str.365-371.
  • Lelea, J.(2009): Udžbenici po mogućnostima muzičkih sposobnosti učenika – Manuale după capacităţile muzicale ale elevilor-, Zbornik radova sa međunarodnog skupa Škola po mjeri, Pula, str. 201-211.
  • Lelea, I.(2009): Inovaţii în învăţământul elementar din Serbia – Inovacije u osnovnoškolskom obrazovanju Srbije. Predavanje na plenarnoj sednici Didaktika Internacional  objaveljeno u celini u Zborniku  br. 17. međunarodnog simpozijuma Kreativnost i inovacije školskog Curriculuma, Udruženje učitelja i Ministarstvo prosvete Rumunije, Rešica, str. 5-7. 
  • Lelea, I.(2009):  Evaluarea învăţământului bilingv pentru învăţători şi educatori la Vârşeţ – Evaluacija dvojezičnog obrazovanja za učitelje i vaspitače u Vršcu. Zbornik radova Anuar 2009 (rezime na engleskom), Kulturni Institut Rumuna iz Vojvodine, Zrenjanin,  str.174-181
  • Lelea, I. (2009): Manualul şcolar în funcţia păstrări identităţii culturale şi naţionale,  Studiu monografic, – Školski uđbenik u funkciji negovanja kulturnog i nacionalnog identiteta – Monografija, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“, Vršac;
  • Lelea, I.(2010): Possibilities of evaluation in education in Serbia (The textbooks Musical Culture in the function of lower primary school pupils’ performance evaluation), Academia de Muzică "Gh. Dima", Cluj Napoca, Atelier de didactică muzicală "Artă şi Educaţie", Buletin Ştiinţific: Ed. Media Musica, nr.2.;
  • Lelea, J.(2010): Identifikacija i podsticaj muzičke darovitosti, Inovacije u nastavi XXIII, Beograd,  Učiteljski fakultet,  str. 136-141;
  • .Lelea, J. (2010):  Otkrivanje i stimulacija muzički darovitih na početku 21. veka, Pedagoška stvarnost br.3-4., Novi Sad, str. 264-279;
  • Lelea, J., Stojanović Al., Činč, E.(2010): Professional Teacher Development in Serbia – from Needs to Possibilities, The Tehnical University of Cluj-Napoca, The International Conference REAL & VIRTUAL, Cluj-Napoca, Ed. Risoprint,  p. 444-450.         
  • Lelea, I. (2010): Manualul şcolar în funcţia supradotării şi a inovaţiilor în învăţământul primar – Školski uđbenik u funkciji darovitih i inovacija osnovnoškolskog obrazovanja– Monografija, Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“, Vršac.
  • Lelea, J. (2012): Contemporary Approaches to Music Textbooks, Međunarodna Konferencija EDUvision, Ljubljana, Zbornik radova, str. 152-161.
  • Lelea. J. (2012): Strategije za kvalitetno obrazovanje učitelja i vaspitača, Međunarodna metodička konferencija, Učiteljski fakultet, Subotica, Zbornik radova 2, str. 43-45.
  • Lelea, J. (2014) : Opažanje i poučavanje muzički darovitih učenika u razrednoj nastavi, Radovi sa projekta,"Kompetencije učitelja za identifikaciju i rad sa darovitim učenicima", Istraživačko-edukativni centar i Visoka škola strukovnih studija za obrazovanje vaspitača „Mihailo Palov“, Vrša, str.55-64.